|
M.Ö.
2. Y.Y.
|
|
Bölgede
ilk Türk yerleşimi; Orta Asya'dan Balkanlara göç eden İskit
Türkleri'nin bölgeye gelişi;
M.S. 4. Y.Y. da Hunların, 5. Y.Y. da Avarların, 9. Y.Y. da Peçeneklerin,
11. Y.Y. da Kuman Türkleri'nin bölgeye yerleşmesi;
Kuman Türklerine, Osmanlı Türklerine yardım etmelerinden dolayı
pomaga (Pomak) denilmesi (Slav dilinde "yardım eden" anlamında). |
|
1363 |
Lala
Şahin Paşa tarafından Edirne'nin Fethi, Batı Trakya'ya Osmanlı
Türklerin yerleşmeye başlamaları, Dimetoka şehrinin I. Murat
tarafından Osmanlı Devleti'nin geçici başkenti yapılması.
|
|
1364 |
Gazi
Evrenos Beyin Gümülcine'yi Fethi |
|
1368 |
Edirne'nin
Osmanlı Devletinin başkenti olması. |
|
26
Eylül 1371 |
Sırplara
karşı Çirmen zaferi ve İskeçe, Kavala, Drama, Serez bölgelerinin
ele geçirilmesiyle Batı Trakya fethinin tamamlanması. |
|
1363
- 1912 |
Batı
Trakya'nın 549 yıl Türk hakimiyetinde kalması ve fethinden sonra
bölgenin Türkleşmesi. |
|
22
Ağustos 1829 |
1828-1829
Osmanlı-Rus Savaşı'nda Edirne'nin Ruslar tarafından işgali.
|
|
14
Eylül 1829 |
Osmanlı-Rus
Edirne Antlaşması;
Yunanistan'a bağımsızlık verilmesi, Grek İmparatorluğu projesinin
ilk adımının gerçekleşmesi, Yunanistan'ın Megali İdea yolunda
ilerlemeye başlaması ve Batı Trakya sorununun temelinin atılması. |
|
1877
- 1878 |
Osmanlı-Rus
Savaşı (93 Harbi) . |
|
22
Ekim 1877 |
Edirne'nin
Ruslar tarafından ikinci defa işgali, Batı Trakya'nın Ustruma
Nehri'ne kadar, Doğu Trakya'nın Terkos-Küçük Çekmece'ye kadar
işgali. Ruslar, Batı Trakya'nın işgalinde Bulgarları kullanırlar. |
|
3
Mart 1878 |
Ayastefanos
(Yeşilköy) Antlaşması;
Bulgaristan Devleti kurulmasının kabulü, Batı Trakya'nın
ve ayrıca Batı Trakya'nın batısındaki Üsküp, Manastır, Debre
ve Ohri Gölü ile Doğu Trakya'nın önemli bölümünün (Edirne, Kırklareli)
Bulgaristan'a verilmesi. |
|
Mart
1878 |
Meriç
batısındaki ve kuzeyindeki Türklerin, Rus işgaline ve topraklarının
Bulgarlara verilmesine karşı Rodop'ta örgütlenmesi ve silahlı
direnmeye başlaması, direnmenin yayılışı. |
|
Nisan
1878 |
Rusların
Rodop kahramanlarına saldırıya başlaması, 14 Nisan da Çirmen
yakınlarında ilk çarpışma. |
|
16
Mayıs 1878 |
Türk
direnişçiler tarafından "Rodop Türk Mukavemet Hükümeti'nin"
kurulması;
Ahmet Timirski başkanlığında kurulan hükümetin 4 milyonluk
bir nüfusa hükmetmesi, 250.000 kişilik bir askeri kuvvet oluşturması;
verdikleri mücadele ile Ayastefanos Antlaşmasının Berlin Antlaşmasına
dönüşmesine etkili olmaları. |
|
Haziran
1878 |
Rodop
direnişinin Lofça, Servi, Plevne, Tırnova ile Batı Trakya'ya
yayılması. |
|
13
Temmuz 1878 |
Berlin
Antlaşması
- Bulgaristan
Prensliğinin kurulması; böylece Yunanistan'dan sonra Batı
Trakya'ya göz diken ikinci bir devletin tarih sahnesine
çıkışı.·
- Ayastefanos
ile Bulgaristan'a verilmiş olan Batı Trakya'nın (Arda Nehri
Güneyi) tekrar Osmanlı Devletine verilmesi.
- Batı
Trakya Osmanlıya geçince Rodop direnişinin büyük ölçüde
azalması, ancak Doğu Rumeli Vilayeti içinde kalan Kırcali
ve Ropçoz bölgelerinde mücadelenin sürdürülmesi; 8 yıl süren
bu mücadele sonunda, 1886'da yapılan bir anlaşma ile Arda
Nehri Kuzeyinde 300 köyün Osmanlı topraklarına katılmasının
sağlanması.
|
|
5
Nisan 1886 |
Sureti
Tesviye Antlaşması, Osmanlı-Bulgar;
Arda nehri kuzeyinde Rodop ve Kırcali bölgelerinde 300 köyün
Osmanlı topraklarına katılması; amaçlarını gerçekleştiren Rodop
Türk Mukavemet Hükümetin dağılması.
Doğu Rumeli Vilayeti'nin Bulgaristan'a verilmesi. |
|
1912-1913 |
Balkan
Savaşı·
- Bulgaristan,
Yunanistan, Sırbistan ve Karadağ'ın genişleme amacıyla;
Osmanlı devletinin Avrupa'daki topraklarına, Ekim 1912'de
saldırmaya başlaması.
- 40
günde Makedonya ve Arnavutluk'un, 23 günde Edirne hariç
Doğu Trakya'nın, 11 günde de Batı Trakya'nın elden çıkması.
|
|
16
Ekim 1912 |
Osmanlı
Devletinin Bulgaristan'a savaş ilanı. |
|
18
Ekim 1912 |
Bulgaristan'ın
Osmanlı Devletine savaş ilanı.
Bulgaristan'ın Batı Trakya'ya saldırısı ve işgale başlaması. |
|
Ekim
- Kasım 1912 |
Batı
Trakya'nın Bulgarlar tarafından işgali:
21 Ekim Kırcaali'nin işgali.
27 Ekim Ferecik'in işgali.
29 Ekim Karaağac'ın işgali.
05 Kasım Drama ve Kavala'nın işgali.
06 Kasım Serez'in işgali.
19 Kasım Dedeağaç'ın işgali.
20 Kasım İskeçe'nin işgali.
21 Kasım Gümülcine'nin işgali.
24 Kasım Ferecik'in geri alınması. |
|
26
Kasım 1912 |
Batı
Trakya'yı savunmakla görevli Osmanlı Kırcaali Müfrezesi'nin
Meriç Nehrini geçerek Doğu Trakya'ya çekilme girişimi. |
|
27
Kasım 1912 |
Kırcaali
Müfrezesi'nin Bulgarlara teslim olması.
Batı Trakya'da Türk hakimiyetinin sona erişi. |
|
30
Mayıs 1913 |
Londra
Antlaşması'nın imzalanması;
Osmanlı devletinin Midye (Kıyıköy) - Enez çizgisinin batısını
Balkan devletlerine bırakması; Edirne, Kırklareli'nin Bulgaristan'a
verilmesi. |
|
29
Haziran 1913 |
İkinci
Balkan Savaşı'nın başlaması,
Osmanlı mirasını paylaşamamak yüzünden Bulgarların, Sırp ve
Yunanlılara saldırması, sonrasında Romanya'nın Bulgaristan'a
saldırması. |
|
11
Temmuz 1913 |
Serez'in
Bulgar işgalinden Yunan işgaline girişi. |
|
13
Temmuz 1913 |
Doğu
Trakya'daki Türk kuvvetlerinin, Balkan devletlerinin birbiriyle
kapışmasından yararlanarak topraklarını kurtarmak amacıyla,
Çatalca hattından ileri harekata geçmesi. |
|
21
Temmuz 1913 |
Edirne'nin
kurtarılışı. |
|
22
Temmuz 1913 |
Dimetoka'nın
kurtarılışı. |
|
27
Temmuz 1913 |
Sofulu'nun
kurtarılışı. |
|
10
Ağustos 1913 |
Bükreş
Antlaşması'nın imzalanması ve Balkan devletleri arasında savaşın
son bulması;
Antlaşma ile Mesta-Karasu Nehri batısının (Kavala, Drama,
Serez) Yunanistan'a; Mesta ile Meriç Nehri arası Batı Trakya'nın
Bulgaristan'a bırakılması. |
|
15
Ağustos 1913 |
Yarbay
Enver (Paşa) tarafından, Batı Trakya Türklerini Bulgar mezalimine
karşı korumak amacıyla, 116 kişilik bir gönüllü müfrezesinin
Kuşçubaşı Eşref'in komutasında Batı Trakya'ya gönderilmesi.
|
|
16
Ağustos 1913 |
Türk
müfrezesinin Bulgarlarla Koşukovak çarpışması. |
|
18
Ağustos 1913 |
Mestanlı'nın
muharebesiz alınması. |
|
19
Ağustos 1913 |
Kırcaali'nin
alınması, Osmanlı devletinin müfrezenin ilerlemesinden rahatsız
olması ve hareketini durdurmasını istemesi. |
|
22
Ağustos 1913 |
Müfreze
komutanı Kuşcubaşı ile onları İstanbul'un onayı olmadan gönderen
Enver'in Ortaköy'de görüşmesi ve bütün Batı Trakya'nın kurtarılmasına
karar vermeleri;
Müfrezenin Binbaşı Süleyman Askeri'nin komutasında gönderilen
kuvvetlerle güçlendirilmesi. |
|
31
Ağustos 1913 |
Gümülcine'nin
kurtarılması. |
|
01
Eylül 1913 |
İskeçe'nin
kurtarılması, Meriç boyunun Bulgarlardan temizlenmesi. |
|
01
Eylül 1913 |
"Garbi
Trakya Hükümeti Muvakkatesi"nin kurulması
Hükümetin; İcra Hükümeti ve Genelkurmay Başkanı Süleyman Askeri,
Kuvayi Milliye Umum Müfettişi Eşref Kuşçubaşı; merkezi Gümülcine.
|
|
Eylül
1913 |
Tüm
Batı Trakya'nın Dedeağaç hariç (Yunanlılarda) kısa sürede kurtarılması;
Bir hükümet kurulmasının İstanbul'da tedirginlik yaratması,
Batı Trakya'da mücadele verenlere yurda dönün emrinin verilmesi. |
|
25
Eylül 1913 |
Batı
Trakya idarecilerinin, dön emrine bağımsızlık ilan ederek karşılık
vermeleri;
"Garbi Trakya Hükümeti Muvakkatesi" isminin "Garbi Trakya
Hükümeti Müstakilesi"ne dönüştürüldüğünü ilan etmeleri; böylece
yeni bir Türk Devleti'nin daha tarih sahnesine çıkması. |
|
29
Eylül 1913 |
Yunanlıların,
Batı Trakya'da Türk devleti kurulmasını memnunlukla karşılamaları,
askeri yardım sözü vermeleri, Batı Trakya'nın Bulgarların
elinden çıkmasını sağlamayı çıkarlarına uygun buldukları için
ellerinde bulundurdukları Dedeağaç'ı yeni hükümete devretmeleri. |
|
02
Ekim 1913 |
Dimetoka'nın
kurtarılışı. |
|
Ekim
1913 |
Dedeağaç'ı
da aldıktan sonra daha da güçlenen Batı Trakya Türk Devleti;
- Başkentini
Gümülcine olarak ilan eder.
- Ayyıldızlı,
yeşil, beyaz ve siyah renkli özel bayrağını resmi binalara
çeker.
- Pasaport
sistemini, posta teşkilatını kurar, pul bastırır.
- Batı
Trakya ajansını kurar.
- Milli
marşını kabul eder.
- "Özgür"
adlı resmi gazete çıkarır.
- Türkçe,
Fransızca "Independant" isimli gazete çıkarır.
- Bütçesini
hazırlar, bütçesi ile 30.000 kişilik ordusunu 61.000 kişiye
çıkarmayı planlar.
|
|
Ekim
1913 |
İstanbul
Antlaşması'nın uygulanmasını sağlamak için, Albay Cemal'in (Bahriye
Nazırı Cemal Paşa) Batı Trakya'ya gelişi, Batı Trakya yöneticilerini
ikna edişi. |
|
25
Ekim 1913 |
Batı
Trakya Bağımsız Hükümeti'nin kendini feshetmesi ve bölgenin
Bulgarlara devrinin başlaması. |
|
30
Ekim 1913 |
Bulgar
işgalinin tamamlanması.
Silahların ve beş Türk subayının bölgede bırakılarak diğerlerinin
İstanbul'a dönmesi. |
